Antwoordpsalm op Pinksteren: Psalm 104 (ged.)
Antifoon: Zendt Gij uw geest, dan komt er weer leven,
dan maakt Gij uw schepping weer nieuw.
Verheerlijk, mijn ziel, de Heer,
wat zijt Gij groot, Heer mijn God!
Hoe veel is het wat Gij gedaan hebt, Heer,
de aarde is vol van uw schepsels.
Neemt Gij hun geest weg, dan komen zij om,
en keren terug tot de aarde.
Maar zendt Gij uw geest, dan komt er weer leven,
dan maakt Gij uw schepping weer nieuw.
De roem van de Heer blijve eeuwig bestaan,
Hij vinde zijn vreugde in al zijn schepsels;
mogen mijn woorden Hem aangenaam zijn,
dan zal ik mij in de Heer verheugen.
‘Zendt mij uw geest,’ zo mag op Pinksteren de dringende oproep klinken. Zonder de heilige Geest kunnen wij niet. Zonder de heilige Geest zou er geen geloof zijn, zouden er geen geloofsgetuigen zijn, zouden er geen geloofsverkondigers zijn, zou er geen Evangelie zijn, zouden wij Christus niet kennen, en dus ook de Vader niet, er zou geen Kerk zijn, er zou niemand gedoopt zijn en zeker niet gevormd, het geloof zou niet gevierd worden.
Kortom, wij zouden God niet kennen, wij zouden van zijn bestaan niet weten. Wij zouden overgeleverd zijn aan de struggle for life gedurende de korte tijd dat we hier op aarde zijn. We zouden namelijk niet weten van de schepping door God, van Gods grote daden onder de mensen, van de geboorte van zijn Zoon, van diens dood en vooral ook verrijzenis, en van zijn zitten aan de rechterhand van de Vader. We zouden niet weten wat de Vader voor ons nog in het verschiet heeft: dat wij uitverkoren zijn te delen in zijn erfenis. Er zou geen hoop zijn, en dus zou het leven weinig zin hebben.
En daarom luidt het vervolg: ‘Dan komt er weer leven.’ De heilige Geest brengt leven, Hij geeft zin aan het leven, aan het gewone leven van alle dag. Want de heilige Geest is de grote Helper die ons bemoedigt, troost, sterkt, inzicht verschaft, doet geloven, ons leidt in het maken van de juiste keuzes, zelfs ons leidt in ons bidden. En dat doet Hij dus in de kerk, maar vooral ook in ons gewone leven: thuis, op het werk, onderweg, op vakantie, overdag én 's nachts, als we gezond of ziek zijn, of we nu blij zijn of verdrietig. Dat moet een bemoedigende gedachte zijn in een tijd waarin het vieren van het geloof zo onder druk staat.
"Waar moet ik die heilige Geest dan zoeken, en wat wordt van mij verwacht?" vragen mensen wel eens. En ze kijken dan al zoekend rondom zich heen. Maar Jezus zegt in het Evangelie: "Gij kent Hem, want Hij blijft bij u en zal in u zijn." (Joh. 14,17) Met andere woorden: ‘Keer in jezelf. Dáár vind je Hem. Geef de heilige Geest een kans. Geef je aan Hem over. Vertrouw je aan Hem toe. En laat de wereld even de wereld.’
Maar dat laatste is nu net het lastige. Vooral nu we de sacramenten en het samen vieren slechts sporadisch kunnen beleven. Want we zijn toch zo vol van de dingen van de wereld: constant zijn we eigenlijk krampachtig bezig grip te houden op het gebeuren om ons heen. We zijn bang het initiatief uit handen te geven. En toch wordt van ons gevraagd een beetje los te komen van die wereld. Dat kost allereerst wat tijd. God zoeken kost gewoon tijd. Hij vraagt dat u er even rustig bij gaat zitten, uw gedachten hun plaats laat vinden, en dat u dan probeert in overgave, dus in liefde, te zeggen: "Heer, ontferm U over mij." Eigenlijk zoudt u dat elke dag een keer moeten doen. En niet gelijk opgeven als er tegenwerking komt. Los komen van de wereld kost ook volharding. Op den duur zult u zien, dat bepaalde gezegdes meer inhoud gaan krijgen. En ook zal het u helpen bij het maken van keuzes. Onze paus legt nogal de nadruk op de onderscheiding van de geest, waarmee hij bedoelt: ‘Geef de heilige Geest de kans, de tijd en de ruimte.’ Pinksteren is het feest van de uitstorting van de heilige Geest, van zijn gaven die leiden tot zijn vruchten.
Wie kan ons daarin tot voorbeeld zijn? Nu treft het dat Pinksteren dit jaar op 31 mei valt, de laatste dag van de Mariamaand mei. De dag ook waarop we anders ‘Het bezoek van Maria aan Elizabeth’ vieren. Als er iemand is die voor ons een voorbeeld is in de overgave aan de heilige Geest, dan is zij het wel. Juist daardoor is zij na haar Zoon de voornaamste voorspreekster: Moeder van de Kerk. En dat vieren we de eerste dag na Pinksteren, op Tweede Pinksterdag. De heilige Geest en Maria: dit jaar worden zij ons tezamen gegeven. Viel het u misschien ook al op dat de eerste regel van psalm 104 bijna woordelijk hetzelfde klinkt als de lofzang van Maria: ‘Hoog verheft nu mijn ziel de Heer’?
‘Zendt mij uw Geest, dan komt er weer leven, dan maakt Gij uw schepping weer nieuw.’ Ja, moge het zo zijn, Amen. Zalig Pinksteren!
Diaken Jan Nieuwenhuis
diakennieuwenhuis@gmail.com
035-5420208
